Aan het begin van de coronapandemie hebben bedrijven vermoedelijk honderden miljoenen euro’s aan coronasteun te veel ontvangen. Dat concluderen onderzoekers van het Centraal Planbureau (CPB) in een artikel dat donderdag verscheen in het economenblad ESB.

Zij vonden aanwijzingen dat veel ondernemers hun omzetverlies zodanig hebben aangestuurd dat het nét boven de grens van 20 procent uitkwam. Hierdoor kwamen ze in aanmerking voor de zogeheten NOW-regeling en konden ze deze steun behouden.

Voor het artikel is gebruikgemaakt van een dataset met een selecte groep bedrijven die deze loonsubsidie kregen in de eerste NOW-periode. Ook is een vergelijking gemaakt met omzetcijfers van btw-aangiftes. Bijna 40 procent gaf voor de coronasteun een hoger omzetverlies door dan blijkt uit de btw-aangiftes. De vastgestelde subsidie viel bij deze ‘overrapporterende’ bedrijven gemiddeld 8000 euro te hoog uit. Voor de volledige NOW1-regeling komt de te hoog vastgestelde subsidie dan uit op circa 740 miljoen euro.

Kortom: de bedrijven hebben zo aan het begin van de pandemie waarschijnlijk onterecht honderden miljoenen euro’s aan coronasteun ontvangen.

'Vaker misbruik van NOW-­subsidies dan gedacht'

Volgens de onderzoekers zijn er verschillende mogelijke verklaringen. "Bedrijven kunnen hun omzet hebben gestuurd, legaal of illegaal. Verschillen in omzetverliezen kunnen ook komen door verschillen in boekhoudkundige definities, menselijke vergissingen, meetproblemen of fraude."

Zelf spreken de auteurs van "strategisch gedrag" van de ondernemers. Dat dit bij het aanvragen van de NOW1-steun structureel voorkomt, zou wel een signaal zijn dat vaker misbruik is gemaakt van NOW-­subsidies dan gedacht.

Dit alles betekent volgens hen niet dat de NOW-steun ondoelmatig was. Deze was bedoeld om bedrijven snel te helpen. "Striktere beperkingen om misbruik te voorkomen, hadden dit kunnen bemoeilijken en hadden mogelijk geleid tot grotere uitvoeringsproblemen."

LEES OOK: Banken strijken minstens een miljoen euro op aan coronasteun